hệ thống Cấp Thoát nước cho căn hộ dịch vụ - thiết kế và thi công

Phân tích Chuyên sâu Hệ thống Nước

A. Hệ thống Cấp nước

Hệ thống cấp nước trong căn hộ dịch vụ được chia thành cấp nước lạnh và cấp nước nóng trung tâm, mỗi loại có những yêu cầu và thiết kế đặc thù để đảm bảo tiện nghi và hiệu quả vận hành.

1. Cấp nước lạnh (áp lực, đường ống, vật liệu)

Hệ thống cấp nước lạnh có chức năng dẫn nước từ bể chứa tổng hoặc nguồn cấp công cộng đến các thiết bị sinh hoạt trong từng căn hộ như chậu rửa, nhà vệ sinh, và phòng tắm.¹⁸ Khi thiết kế hệ thống này, cần đặc biệt chú ý đảm bảo áp lực nước đầu ra luôn tốt, không bị yếu, đặc biệt là trong các tòa nhà cao tầng nơi áp lực nước có thể bị suy giảm.¹⁸ Đường ống cần được thiết kế với chiều dài tối thiểu để tối ưu hóa hiệu suất dòng chảy và tiết kiệm vật liệu.¹⁸

Trong các tòa nhà cao tầng, hệ thống cấp nước gián tiếp thường được ưu tiên sử dụng. Hệ thống này hoạt động bằng cách sử dụng máy bơm để hút nước sạch vào các bể chứa trên mái nhà, sau đó nước được phân phối đến các căn hộ thông qua một mạng lưới đường ống phụ. Cấu trúc của hệ thống cấp nước gián tiếp bao gồm máy bơm nước, đường ống đứng chính, bể chứa trên mái, thiết bị phao tự ngắt để kiểm soát mức nước trong bể, và các đường ống phụ dẫn nước đến từng điểm sử dụng.¹⁸

Về vật liệu ống nước, việc lựa chọn loại ống chất lượng cao là rất quan trọng. Ống phải có khả năng chống ăn mòn tốt, chịu được áp lực cao của hệ thống cấp nước, và quan trọng nhất là không gây ảnh hưởng đến chất lượng nước sinh hoạt. Các loại ống nhựa PPR (Polypropylene Random Copolymer) và HDPE (High-Density Polyethylene) hoặc ống kim loại có lớp bảo vệ thường được ưu tiên sử dụng do độ bền, khả năng chịu nhiệt và áp lực tốt, cũng như đảm bảo an toàn vệ sinh cho nguồn nước.¹

2. Cấp nước nóng trung tâm (tính toán công suất, lựa chọn thiết bị, tuyến ống tuần hoàn, lọc nước cứng)

Hệ thống cấp nước nóng trung tâm là một giải pháp tối ưu cho nhu cầu sử dụng nước nóng liên tục và cường độ cao tại các căn hộ dịch vụ và khách sạn. Hệ thống này giúp tiết kiệm năng lượng và chi phí đầu tư đáng kể so với việc lắp đặt từng máy nước nóng riêng lẻ cho mỗi căn hộ.¹⁹

Việc tính toán công suất của hệ thống nước nóng trung tâm cần dựa trên số lượng phòng, số lượng khách thuê tiềm năng và các tiện ích khác có sử dụng nước nóng như bể bơi, spa.¹⁹ Dựa trên công suất đã tính toán, các thiết bị phù hợp sẽ được lựa chọn, bao gồm bình nước nóng công nghiệp hoặc hệ thống bơm nhiệt (heat pump), vốn được đánh giá cao về hiệu quả năng lượng. Xu hướng hiện nay là ưu tiên các công nghệ hiện đại như bơm nhiệt, năng lượng mặt trời hoặc sử dụng khí đốt công nghiệp để tối ưu hóa chi phí vận hành.¹⁹

Một yếu tố quan trọng trong thiết kế là lắp đặt tuyến ống tuần hoàn. Tuyến ống này đảm bảo nước nóng luôn sẵn sàng tại mọi điểm sử dụng mà không cần chờ đợi lâu, nâng cao trải nghiệm của khách thuê. Để giảm thiểu thất thoát nhiệt trong quá trình tuần hoàn, tất cả các đường ống nước nóng cần được bọc cách nhiệt cẩn thận.¹⁹ Ngoài ra, việc lắp đặt bình bảo ôn với dung tích và chất liệu phù hợp (thường là inox) cũng rất cần thiết để giữ nhiệt cho nước nóng trong thời gian dài, giảm tần suất hoạt động của thiết bị gia nhiệt.¹⁹

Để bảo vệ các thiết bị trong hệ thống và kéo dài tuổi thọ, việc lắp đặt hệ thống lọc nước cứng ở đầu nguồn là một giải pháp hiệu quả. Hệ thống này giúp loại bỏ các tạp chất và ion gây cặn, ngăn ngừa sự tích tụ cặn bẩn trong đường ống và thiết bị, đặc biệt là các thiết bị gia nhiệt.¹⁹ Cuối cùng, khi lựa chọn nhà cung cấp hệ thống, cần xem xét kỹ chính sách bảo hành rõ ràng và cam kết bảo trì định kỳ để đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định và bền vững.¹⁹

Hệ thống cấp nước nóng trung tâm là một điểm khác biệt quan trọng, nâng cao tiện nghi và hiệu quả vận hành cho căn hộ dịch vụ. Trong khi các máy nước nóng riêng lẻ phổ biến ở các căn hộ dân cư, việc nhấn mạnh vào "hệ thống cấp nước nóng trung tâm" ¹⁹ cho căn hộ dịch vụ làm nổi bật một yếu tố khác biệt chính. Hệ thống này được thiết kế để đáp ứng "nhu cầu sử dụng nước nóng liên tục" trên "hàng chục đến hàng trăm phòng". Đây không chỉ là vấn đề tiện nghi; đó là về hiệu quả vận hành. Một hệ thống trung tâm, đặc biệt khi tích hợp bơm nhiệt hoặc năng lượng mặt trời ¹⁹, có thể tiết kiệm năng lượng hơn nhiều so với việc sử dụng nhiều máy nước nóng riêng lẻ. Việc sử dụng ống tuần hoàn cách nhiệt đảm bảo nước nóng có sẵn ngay lập tức, một tiện ích cao cấp giúp nâng cao sự hài lòng của khách hàng và có thể biện minh cho mức phí dịch vụ cao hơn. Hệ thống "lọc nước cứng" ¹⁹ cũng rất quan trọng để ngăn ngừa cặn bẩn tích tụ, giảm chi phí bảo trì và kéo dài tuổi thọ thiết bị trong môi trường sử dụng cường độ cao.

B. Hệ thống Thoát nước

Hệ thống thoát nước bao gồm thoát nước thải và thoát nước mưa, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì vệ sinh môi trường và bảo vệ kết cấu công trình.

1. Thoát nước thải (bể tự hoại, độ dốc, vật liệu ống)

Hệ thống thoát nước thải có chức năng thu gom và dẫn nước thải từ các khu vực như nhà vệ sinh, chậu rửa, và phòng tắm. Nước thải được thu lại qua các phễu thu sàn và theo đường ống thoát nước thải dẫn đến bể tự hoại để được xử lý trước khi xả ra môi trường bên ngoài.¹⁸

Khi thiết kế bể tự hoại, cần xác định vị trí đặt bể một cách hợp lý, đảm bảo dễ dàng tiếp cận cho việc bảo trì và không gây ảnh hưởng đến môi trường xung quanh. Cấu tạo của bể tự hoại, đường ống dẫn nước và thoát nước trong bể cần được thiết kế chi tiết. Các phễu thu sàn và cách đi đường ống đến bể tự hoại, cùng với độ dốc và kích thước của đường ống thoát nước thải, phải được tính toán cẩn thận để đảm bảo dòng chảy liên tục và tránh tắc nghẽn.¹⁸

Độ dốc của ống thoát nước là một yếu tố kỹ thuật quan trọng. Cần tính toán độ dốc tối thiểu là 1% để đảm bảo nước thải thoát đi tốt, ngăn ngừa tình trạng ứ đọng và mùi hôi.¹² Các điểm thoát nước và hố ga cần được bố trí tại vị trí thấp nhất của mỗi khu vực để tối ưu hóa khả năng thu gom. Về vật liệu ống, việc sử dụng ống nhựa PVC cho hệ thống thoát nước là lựa chọn phổ biến do khả năng chống ăn mòn tốt, độ bền cao và chi phí hợp lý.¹²

2. Thoát nước mưa

Hệ thống thoát nước mưa được thiết kế để thu gom và dẫn nước mưa từ mái nhà và ban công, đảm bảo không gây ngập úng hoặc ảnh hưởng đến kết cấu công trình.¹⁸

Trong bối cảnh phát triển bền vững, việc tích hợp các giải pháp tái sử dụng nước mưa đang ngày càng được khuyến khích. Cân nhắc lắp đặt hệ thống tái sử dụng nước mưa cho các mục đích không uống được như tưới cây, rửa xe, hoặc xả bồn cầu. Giải pháp này không chỉ giúp tiết kiệm nước sạch mà còn giảm chi phí vận hành đáng kể cho căn hộ dịch vụ.¹²

Thiết kế hệ thống thoát nước thải hiệu quả và bền vững là yếu tố then chốt cho vệ sinh môi trường và giảm chi phí vận hành lâu dài. Những cân nhắc chi tiết cho hệ thống nước thải, bao gồm thiết kế bể tự hoại, kích thước ống và độ dốc tối thiểu ¹², là rất quan trọng để ngăn ngừa tắc nghẽn, mùi hôi và các nguy cơ sức khỏe tiềm ẩn, đặc biệt trong một tòa nhà căn hộ dịch vụ nhiều đơn vị với lưu lượng khách thuê cao. Việc lựa chọn ống PVC chống ăn mòn ¹² ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi thọ và giảm chi phí sửa chữa trong tương lai. Hơn nữa, đề xuất xem xét việc thu gom nước mưa để sử dụng cho các mục đích không uống được ¹² là một cách tiếp cận bền vững và tiết kiệm chi phí, giảm sự phụ thuộc vào nguồn nước thành phố và giảm hóa đơn tiện ích, mang lại lợi thế vận hành đáng kể cho một tài sản thương mại.

C. Tiêu chuẩn chất lượng nước sinh hoạt và xử lý nước thải

Đảm bảo chất lượng nước sinh hoạt và xử lý nước thải đạt chuẩn là yêu cầu pháp lý, sức khỏe cộng đồng và trách nhiệm xã hội đối với các căn hộ dịch vụ.

Tiêu chuẩn chất lượng nước sinh hoạt:

Nguồn nước sinh hoạt cung cấp cho căn hộ dịch vụ phải đảm bảo an toàn tuyệt đối và tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng do Bộ Y tế ban hành. Các quy chuẩn chính bao gồm:

• QCVN 01-1:2018/BYT: Đây là Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước sạch, áp dụng cho nước sử dụng cho mục đích ăn uống và vệ sinh, có hiệu lực từ ngày 14 tháng 12 năm 2018.²⁰
• QCVN 02:2009/BYT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước sinh hoạt, tiếp tục được áp dụng cho đến hết ngày 30 tháng 6 năm 2021, sau đó được thay thế bởi QCVN 01-1:2018/BYT.²¹
• QCVN 6-1:2010/BYT: Quy chuẩn này áp dụng đặc biệt cho nguồn nước uống trực tiếp tại vòi hoặc nước đóng chai, đảm bảo an toàn tối đa cho người sử dụng.²⁰

Các thông số chất lượng nước được kiểm tra bao gồm 3 chỉ tiêu vi sinh vật quan trọng (Coliform, E. Coli, Coliform chịu nhiệt) và 5 chỉ tiêu cảm quan & vô cơ bắt buộc do Bộ Y tế ban hành (Arsenic, Clo dư tự do, Độ đục, Màu sắc, mùi vị, Độ pH). Ngoài ra, còn có các thông số khác như Amoni, Chloride, Đồng, Độ cứng, Fluor, Sắt, Mangan, Nitrat, Nitrit, Sunphat, Sunfua, Thủy ngân, Tổng chất rắn hòa tan (TDS), Xyanua, v.v..²⁰

Hệ thống xử lý nước thải:

Mục tiêu chính của hệ thống xử lý nước thải là xử lý triệt để nước thải sinh hoạt hàng ngày từ các căn hộ trước khi xả ra môi trường, nhằm ngăn ngừa ô nhiễm và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.22

Quy trình xử lý nước thải thường bao gồm nhiều bước:

• Thu gom và phân loại: Nước thải được thu gom và phân loại thành nước thải đen (từ nhà vệ sinh) và nước thải xám (từ chậu rửa, phòng tắm).²³
• Xử lý sơ bộ: Loại bỏ các chất rắn lớn và dầu mỡ.
• Xử lý chính: Đây là giai đoạn quan trọng nhất, sử dụng các công nghệ xử lý cơ học (lắng, lọc, ly tâm), hóa học (phản ứng hóa học, tạo kết tủa, oxy hóa), và đặc biệt là sinh học (hiếu khí, kỵ khí, aerobic-anaerobic) như công nghệ MBR (Membrane Bioreactor), AAO (Anaerobic-Anoxic-Oxic), UASB (Upflow Anaerobic Sludge Blanket), SBR (Sequencing Batch Reactor).²²
• Xử lý sau: Khử trùng nước đã xử lý để tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh.
• Xả thải: Nước sau xử lý đạt tiêu chuẩn được xả ra môi trường.

Công nghệ xử lý sinh học được ưu tiên do có nhiều ưu điểm: hiệu quả cao trong việc loại bỏ các chất ô nhiễm hữu cơ, không gây tác động xấu đến môi trường và sức khỏe con người, chi phí đầu tư thấp, tính tự động hóa cao, và lượng bùn sinh ra ít hơn so với các hệ thống xử lý khác.²²

Đảm bảo chất lượng nước sinh hoạt và xử lý nước thải đạt chuẩn là yêu cầu pháp lý, sức khỏe cộng đồng và trách nhiệm xã hội. Việc phân tích chi tiết các tiêu chuẩn chất lượng nước (QCVN 01-1:2018/BYT, QCVN 02:2009/BYT, QCVN 6-1:2010/BYT) ²⁰ và các quy trình xử lý nước thải toàn diện ²² cho thấy môi trường pháp lý chặt chẽ. Đối với căn hộ dịch vụ, việc cung cấp nước uống và nước sinh hoạt an toàn không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là cam kết cơ bản về sức khỏe và an toàn cho khách hàng. Xử lý nước thải hiệu quả, đặc biệt với các phương pháp sinh học tiên tiến ²², là rất quan trọng để bảo vệ môi trường và tránh các hình phạt. Điều này thể hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, có thể nâng cao hình ảnh và sức hấp dẫn của tài sản, đặc biệt đối với khách thuê có ý thức về môi trường hoặc các tổ chức quốc tế.

Bảng 2: Các Quy chuẩn và Tiêu chuẩn Chính về Hệ thống Cấp thoát nước và Chất lượng nước

Một số chỉ tiêu chính và ngưỡng cho phép theo QCVN 01-1:2018/BYT:

• Vi sinh vật: Coliform (<3 CFU/100ML), E. Coli hoặc Coliform chịu nhiệt (<1 CFU/100ML).²⁰
• Cảm quan & Vô cơ bắt buộc: Arsenic (<0,01 mg/L), Clo dư tự do (0,2-1,0 mg/L), Độ đục (<2 NTU), Màu sắc (<15 TCU), Mùi vị (không mùi, không vị lạ), Độ pH (6,0-8,5).²⁰